W przedszkolach Montessori aktywność i dynamizm pracy dzieci, łączy się z ciszą i skupieniem. Dzieci mają czas na samodzielne odkrycia. To miejsce, gdzie dzieciństwo jest czasem spokojnego wzrastania.
Maria Montessori mówiła, że to nie dziecko jest kształtowane przez dorosłych, ale każdy człowiek jest ukształtowany przez dziecko, którym kiedyś był.
Od tego jak dziecko się rozwija, czego doświadcza, jak jest motywowane i wspierane zależeć będzie całe jego przyszłe życie. Decydującą rolę odgrywa tu otoczenie, w którym dorasta. Czy jest pełne zakazów i niedostępnych przedmiotów, ogranicza możliwość zaspokajania ciekawości, czy jest odpowiednio przygotowane tak, aby umożliwić mu rozwój wszystkich sfer aktywności.

Dzień w przedszkolu Montessoriańskim

Maria Montessori (ur. 31 sierpnia 1870 w Chiaravalle, zm. 6 maja 1952 w Noordwijk aan Zee w Holandii) – włoska lekarka i pedagog ,twórczyni systemu wychowania dzieci metodą Montessori.

Pedagogika Montessori kładzie nacisk na swobodny rozwój dzieci. Była odpowiedzią na krytykę edukacji tradycyjnej, której zarzucano formalizm dydaktyczny, rygoryzm wychowawczy, intelektualną jednostronność, oderwanie od zmieniającego się życia, traktowanie dziecka jako biernego przedmiotu wszystkich oddziaływań dydaktycznych i wychowawczych.

Maria Montessori uważała, że głównym zadaniem pedagogiki jest wspieranie spontaniczności i twórczości dzieci, umożliwianie im wszechstronnego rozwoju fizycznego, duchowego, kulturowego i społecznego. Maria Montessori opracowała swój system edukacyjny, opierając się na wielokierunkowych studiach teoretycznych z zakresu medycyny, filozofii, psychologii oraz wieloletniej praktyce pedagogicznej, jaką zdobyła, pracując z dziećmi w różnym wieku, o zróżnicowanym poziomie rozwoju, w różnego rodzaju placówkach oświatowych. Odkryła także zjawisko polaryzacji uwagi u dzieci.

Podstawową zasadą musi być wolność dziecka, ponieważ tylko ona wyzwala w nim kreatywność  obecną w naturze. Z wolności powinna zrodzić się samodyscyplina. 

Zdyscyplinowana jednostka jest w stanie kontrolować się sama i przystosować się do zasad obowiązujących w życiu. Okres dzieciństwa jest okresem ogromnej kreatywności, jest to etap życia, w którym umysł dziecka chłonie cechy otoczenia i przyswaja je. Dzięki ideom Montessori zmieniło się wiele zasad pedagogicznych obowiązujących w pierwszych latach dwudziestego wieku. Dzieci miały nauczyć się dbać o siebie i były zachęcane do podejmowania własnych decyzji.
Pedagogika Montessori daje dziecku szansę wszechstronnego rozwoju: fizycznego, duchowego, kulturowego i społecznego; wspiera jego spontaniczną i twórczą aktywność.

Pomoce Montessori, ich zastosowanie.

Ważną częścią w pracy z dzieckiem opartej na pedagogice  Marii Montessori jest oryginalny, dedykowany  zestaw pomocy dydaktycznych zwany Materiałem Montessori.

Cechy montessoriańskich pomocy dydaktycznych:

• precyzja, prostota i estetyka wykonania,
  
• uwzględnienie zasady stopniowania trudności,
  
• dostosowanie  do potrzeb rozwojowych dziecka,
  
• logiczna spójność ogniw ciągów tematycznych,
  
• konstrukcja umożliwiająca samodzielną kontrolę błędów,
  
• ograniczenie – dany rodzaj występuje tylko raz, w jednym egzemplarzu.

Można go podzielić na pięć kategorii:

• Materiał do ćwiczeń z praktycznego życia – związany z samoobsługą, troską o środowisko, zwyczajami i normami społecznymi.
  
• Materiał sensoryczny – rozwijający poznanie zmysłowe, służący pobudzaniu aktywności umysłowej.
  
• Materiał do nauki języka, matematyki, kultury i innych dziedzin wiedzy.
  
• Materiały artystyczne związane z ekspresją muzyczną, plastyczną i zręcznościową dziecka.
  
• Materiały religijne, np. przedstawiające przypowieści biblijne.
  

Otoczenie dziecka

Bardzo ważne w metodzie Marii Montessori jest otoczenie, w którym przebywa dziecko. Może ono wspomagać w pełni harmonijny rozwój osobowości dziecka – sprawia, że czuje się ono szczęśliwe i radosne; szybko i chętnie się uczy. Respektuje kolejne fazy zainteresowań, związane z rozwojem dziecka. Wszystkie materiały są uporządkowane tematycznie i łatwo dostępne – umieszczone w zasięgu ręki dziecka. Nauczyciel jest pośrednikiem pomiędzy otoczeniem i dzieckiem, pomaga dziecku samodzielnie odkrywać rzeczywistość.
Głównym celem używania materiałów i pomocy według pedagogiki Marii Montessori jest pomóc dziecku rozwinąć jego zdolności do koncentracji i koordynacji ruchowej.

W pierwszym okresie życia dziecko uczy się przez zmysły, a nie przez intelekt. Zabawki sensoryczne pomagają w poznawaniu znaczenia każdego słowa poprzez kolor, rozmiar, głośność, smak i wagę. Np. „różowa wieża” składa się z klocków o różnej wielkości. Klocki są takiej samej barwy i tekstury, a jedyną różnicą jest ich rozmiar i waga. Inne zabawki pozwalają do rozróżnienia pojęć w kategorii kolorów, geometrii, formy i innych cech przedmiotów. Dziecko przez obcowanie z zabawkami z serii praktycznego życia, wykonuje czynności dnia codziennego, takie jak wylewanie, szorowanie, polerowanie lub zapinanie guzików, ucząc się samodzielności.